Chế phẩm xua đuổi và phòng trừ côn trùng

Ngày: 27/02/2024 | 2258

Bằng độc quyền sáng chế số 36318 “Chế phẩm xua đuổi và phòng trừ côn trùng” đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp cho TS. Lưu Đàm Ngọc Anh thuộc Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, Viện Hàn lâm KHCNVN ngày 25/07/2023. Sáng chế đề xuất chế phẩm chứa hỗn hợp tinh dầu gồm giổi chanh, tràm, bạc hà, quế và sả nhằm xua đuổi và phòng chống côn trùng, đặc biệt là muỗi Aedes aegypti. Chế phẩm được sử dụng dưới dạng xịt, bôi lên da, rất an toàn với người và động vật, không gây độc hại và thân thiện với môi trường.

Mục đích của sáng chế là đề xuất một chế phẩm mới có nguồn gốc thảo mộc, có tác dụng phòng trừ và xua đuổi côn trùng, đặc biệt là muỗi Aedes aegypti là tác nhân trung gian lan truyền các bệnh nguy hiểm cho con người và động vật như sốt xuất huyết Dengue, sốt vàng da, vius Zika,... nhưng vẫn an toàn cho da của trẻ em và người lớn, và thân thiện với môi trường. Chế phẩm này được điều chế từ tinh dầu cây giổi chanh (Magnolia citrata), có chứa các thành phần chính như: linalool, sabinen (sabinene), xitronelal (citronelal), neral, geranial, xitrala (citral) đã được thế giới chứng minh có khả năng xua đuổi côn trùng. Việc phát hiện các chất này có trong tinh dầu cây giổi chanh chưa từng đề cập ở giải pháp đã biết nào. Sự kết hợp của các thành phần này trong tinh dầu, cùng với sự phối hợp với các tinh dầu phổ biến như quế, sả, bạc hà, tràm để tạo nên chế phẩm xua đuổi và phòng trừ côn trùng cũng là lần đầu tiên được nghiên cứu trên thế giới.

Để đạt được mục đích nêu trên, theo một phương án của sáng chế, chế phẩm xua đuổi và phòng trừ côn trùng bao gồm tinh dầu cây giổi chanh chiếm từ 10% đến 30% khối lượng chế phẩm, cồn etanol 700 chiếm từ 68% đến 85% khối lượng chế phẩm và dầu nền chiếm từ 2% đến 5% khối lượng chế phẩm, trong đó: tinh dầu cây giổi chanh có chứa: linalool chiếm từ 8% đến 25% khối lượng tinh dầu, sabinen chiếm từ 5% đến 20% khối lượng tinh dầu, xitronelal chiếm từ 5% đến 20% khối lượng tinh dầu, neral chiếm từ 10% đến 25% khối lượng tinh dầu, geranial chiếm từ 10% đến 25% khối lượng tinh dầu và xitrala chiếm từ 8% đến 40% khối lượng tinh dầu.

Theo một khía cạnh của sáng chế, tinh dầu cây giổi chanh được điều chế từ lá của cây giổi chanh, trong đó: linalool <b> chiếm từ 10% đến 15% khối lượng tinh dầu, xitronelal chiếm từ 8% đến 15% khối lượng tinh dầu, xitrala a chiếm từ 10% đến 20% khối lượng tinh dầu, xitrala <b> chiếm từ 8% đến 20% khối lượng tinh dầu.

Theo khía cạnh khác của sáng chế, tinh dầu cây giổi chanh được điều chế từ lá của cây giổi chanh, trong đó: linalool <b> chiếm 11,79% khối lượng tinh dầu, xitronelal chiếm 10,51% khối lượng tinh dầu, xitrala a chiếm 13,51% khối lượng tinh dầu, xitrala b chiếm 10,91% khối lượng tinh dầu.

Theo khía cạnh khác nữa của sáng chế, tinh dầu cây giổi chanh được điều chế từ áo hạt của cây giổi chanh, trong đó: linalool chiếm từ 15% đến 25% khối lượng tinh dầu, sabinen chiếm từ 10% đến 15% khối lượng tinh dầu, xitronelal chiếm từ 10% đến 20% khối lượng tinh dầu, neral chiếm từ 10% đến 20% khối lượng tinh dầu, geranial chiếm từ 10% đến 20% khối lượng tinh dầu.

Theo khía cạnh khác nữa của sáng chế, tinh dầu cây giổi chanh được điều chế từ áo hạt của cây giổi chanh, trong đó: linalool chiếm 19,1% khối lượng tinh dầu, sabinen chiếm 12,4% khối lượng tinh dầu, xitronelal chiếm 14,1% khối lượng tinh dầu, neral chiếm 13,5% khối lượng tinh dầu, và geranial chiếm 15,7% khối lượng tinh dầu.

Theo khía cạnh khác nữa của sáng chế, tinh dầu cây giổi chanh được điều chế bằng phương pháp chưng cất hơi nước; chế phẩm này ở dạng lỏng, hoặc ngâm tẩm; chế phẩm ở dạng xịt để bôi lên da người; dầu thực vật là dầu dừa hoặc dầu hạt hướng dương.

Theo phương án khác của sáng chế, chế phẩm xua đuổi và phòng trừ côn trùng bao gồm hỗn hợp tinh dầu chiếm từ 20% đến 50% khối lượng của chế phẩm và cồn etanol 700 chiếm từ 48% đến 75% khối lượng của chế phẩm và dầu nền chiếm từ 2% đến 5% khối lượng chế phẩm, trong đó hỗn hợp tinh dầu bao gồm: tinh dầu sả chanh chiếm từ 30% đến 60% khối lượng hỗn hợp tinh dầu, tinh dầu tràm chiếm từ 18% đến 27% khối lượng hỗn hợp tinh dầu, tinh dầu bạc hà chiếm từ 10% đến 20% khối lượng hỗn hợp tinh dầu, tinh dầu cây giổi chanh chiếm từ 10% đến 20% khối lượng hỗn hợp tinh dầu, tinh dầu quế chiếm từ 2% đến 3% khối lượng hỗn hợp tinh dầu. Chế phẩm này ở dạng lỏng, hoặc ngâm tẩm, ở dạng xịt để bôi lên da người, có chứa dầu nền là dầu dừa hoặc dầu hạt hướng dương.

Hiệu quả đạt được của sáng chế

Sử dụng một cách hiệu quả nguồn tài nguyên của Việt Nam, cụ thể chiết xuất tinh dầu từ cây giổi chanh, phối hợp với tinh dầu của một số loài thực vật phổ biến như tràm, bạc hà, sả, quế để sản xuất ra chế phẩm sinh học có tác dụng xua đuổi và phòng trừ côn trùng, trong khi nhiều chế phẩm sinh học hiện nay ta vẫn đang phải nhập khẩu từ nước ngoài.

Chế phẩm xua đuổi và phòng trừ côn trùng như muỗi, kiến, gián, bọ chét, bọ nhảy,... nhằm phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết, sốt vàng da, virus zika,…

Chế phẩm xua đuổi và phòng trừ côn trùng có nguồn gốc từ thảo dược rất an toàn cho người, đặc biệt là trẻ em (đối tượng nhạy cảm với chất hóa học như DEET,...) và cho một số loài vật nuôi.

Tư vấn, hỗ trợ đăng ký bảo hộ độc quyền các loại hình quyền Sở hữu trí tuệ tại Viện Hàn lâm KHCNVN: Phòng Thông tin, Truyền thông Khoa học và Sở hữu công nghiệp, phòng I 3.1, nhà A11, số 18 Hoàng Quốc Việt. TEL: 024.37562551 - 0904.252.152. Email: pqduong@isi.vast.vn.

Tin: Trần Thị Kim Ngân